äîòéï - גליון תשרי תשסט

çæøä ìîàîøé äîòéï

òì ñôø 'àåøåú äúùåáä' åîçáøå äøàé"ä ÷å÷ æö"ì

äøá âãìéä àéæîï

òì ñôø 'àåøåú äúùåáä' åîçáøå äøàé"ä ÷å÷ æö"ì*

áò"ä á' ìñ' àîåø ÷îðéõ ìéè.

äåã ëáåã äøá äâàåï äîôåøñí áöã÷åúå åçñéãåúå ëîåäø"ø öáé éäåãä ÷å÷ ùìéè"à îðäì øåçðé ãéùéáú "îøëæ äøá" áéøåùìéí

ùìåí åëì èåá ìøå"î äãø"â ùìéè"à

äðä àøäéá òåæ áðôùé, ìâùú îåì äåã îòìú äãø"â ùìéè"à áîëúáé æä - àó ùìà äé' ìé äæëåú ò"ò[1] ìäëéøå ôðéí áôðéí - á÷ùø ì÷áìúé îàú úìîéãå äåã éãéãé äðòìä ëîä"ø îùä áåøéñåáñ÷é ðø"å ñôøéí àçãéí îñôøé ë"÷ àáéå îøï åîàåøï ùì éùøàì æö"ì ùäåàéì äåã øåí îòìú äãø"â ùìéè"à, áøåá äãøú èåáå åòÇðåúå, ìéúï ìå áòãé. ìáé îìà òì ëì âãåúéå øâùé úåãä òîå÷ä, ìäåã ëáåã äãø"â ùìéè"à áòã èåáúå äøÇáä, îáìé ù÷ãí ùåí æëåú îàúé òì æä. äèáä äìæå ùéù[2] îùåí äìéëä áãøëéå éú' òì ãøê "îé ä÷ãéîðé åàùìí"[3], åáçæ"ì[4] îé îì ìôðé òã ùìà ðúúé ìå áï åëå'. åàí çæ"ì áðåòí îåñøí äòéøå "ëì äôåúç ôúç ìçáøå ðôùå çééá ìå"[5], ëîä éù òìé äãì ìäëéø èåáä áëì éùåú ðôùé àì äåã øåí îòìú äãø"â ùìéè"à, áòã ôúéçú ìé ôúçå ùì àåìí ìçãåø, ëôé øåç áéðúé äçìåùä, ìúåê òî÷é úåøú ë"÷ àáéå îøï æö"ì, ò"é ñôøéå ä÷ãåùéí.

åäðä, ìáåà ìúåê òåî÷ ëååðú ë"÷ àáéå æö"ì áñôøéå ä÷ãåùéí, îåáï - ùîôàú àé éãéòú ìàðùéí ùëîåðé áçëîú äàîú äéà çëîú äðñúø - àéï ìçùåá ëìì. àáì îä ùòùä òìé øåùí ëáéø, åùäéä ìé ëîãåîä úåòìú øá áò"ä, îúåê òéåï ùèçé áñôøéå ä÷', äåà ääëøä ùìå, ëä áøåøä, áôðéîéåú åáôðéîé ôðéîéåú, áëì äòðéðéí ùðâò, áîéãä ëä çæ÷ä ùäåà ëøàéä îîù, òã ìîãøéâä ùðòìí îàúå æö"ì ìâîøé äçéöåðéåú åä÷ìéôä, áàôéñåúä åáùìéìúä, ìòåîú òùéøåú åæåäø äúåê åäôðéí. ëì îä ùîåñø ìðå òåùä øåùí òìéðå îôðé ùîñôø ìðå îä ùøåàä, ìà îä ùçåùá åìà îä ùîøâéù ìáã, ëé àí îä ùðúâìä ìå ìòéðéå îîù.

ääùâçä äòìéåðä áøåá èåáä åçñãä, ùìçä àìéðå ðùîä àöéìä æå äîåëøçú áéçåã ìãåøéðå, ãåø ãì äôÀðéí, ãåø ùðîùê ìâîøé àçøé ãøê äçåîøéåú åäçéöåï, îáìé äáéï ëìì òùéøåú úåëï äôðéîé ùì äéùåú åîìÉàä, ùìòîúä äçéöåï äåà ùìéìä âîåøä áîìåà îåáðä ùì äîìä. åäìà æä, ëîãåîä, äåà äñéáä äòé÷øéú ìäéøéãä äðåøàä ùì äãåø áúåø 'îçìì àú ä÷ãùéí'[6], áäåø÷ú ëì úåëï ÷åãù ôðéîé åøåçðé îàú äéöéøä, åø÷ àì æåäîú äçåîøéåú åäçéöåï òéðéå. åáçæ"ì[7] "úùú çùê åéäé ìéìä[8] æä òåìí äæä ùãåîä ììéìä", åëáéàåø äâøù"æ æö"ì[9] îôðé "ùôðéîéåú òåä"æ ðòìí åðñúø îòéðé áðé àãí", "áå úøîåù ëì çéúå éòø[10] àìå äøùòéí ùãåîéí ìçéåú äéòø". åòåã áøàùéú äúééñãåú äàåîä äàìå÷éú îáè çéöåðé æä òùä ä÷øò äðåøà åîçéöä òåìîéú áéï áçéø äàáåú äåà éò÷á àò"ä åáéï òùéå, î÷åø ä÷ìéôä åäçåîø, ëîå ùáéàø äñôåøðå æö"ì òì "äìòéèðé ðà îï äàãåí åëå' òì ëï ÷øà ùîå àãåí"[11], "ëùøàä ùëì ëê ðúîëø ìîìàëúå äðôñãä òã ùìà äëéø áðæéã ëé àí öáòå", åîçîú ëï áà àìéå áèòðä ùéîëåø ìå äáëåøä, äåà éøåùä äøåçðéú ùì àáøäí àáéðå ò"ä, îëéåï ùàéï ìå éëåìú ìäëéø äôÀðéí, éòåé"ù áñôåøðå. îðé àæ åàéìê ðúôøãå äùáéìéí, éò÷á áúåø ðùîú äéöéøä åñâåìúä, åòùéå áúåø ÷ìéôúä, ëé ëì îáèå åîâîúå äéä àê åø÷ àì äçéöåï.

åîä îàåã îåøâù äéøéãä äðåøàä äìæå áéîéðå, ùðâøøéí àçøé ä÷ìéôä åäçéöåï áëì î÷öåòåú äçééí äøåçðéí åäâùîéí áàåôï îáäéì ìîãé. åàæ äåøã àìéðå ðùîú ë"÷ àáéå îøï æö"ì, ìô÷åç òéðéí òéååøåú åìàîåø ìàñéøé äçéöåï öàå. åîáòã òøôìé äçéöåï çãø ìúåê ôðéîé ôðéîéåú äçééí, åëùåôø ðùà ÷åìå àì ëì àðùé äçééí ìäøéí ìäí åéìåï äã÷ ùì ä÷ìéôä, ìäøàåú ìäí äòùéøåú, äæåäø åääåã ùéù áðùîåú åáôðéîéåú äéöéøä äàðåùéú åäàåîä äàìå÷éú. ëîä î÷ñéîéí ãáøéå ëùàåîø "äððé øåàä àéê äòååðåú äí òåîãéí ëîçéöä ðâã äàåø äáäéø äàìå÷é" åëå' (àä"ú æ, ä)[12], ôùåè øåàä åîñôø îä ùøåàä. çãø ááøéøåú äøàéä àì äôðéîéåú ùì "äçåöôä ãò÷áúà ãîùéçà", ùäñéáä äåà "îôðé ùäòåìí ëáø äåëùø ìäáéï àéê ëì äôøèéí î÷åùøéí òí äëìì" åëå' (àä"ú ã, é)[13]. øàä, ôùåè, àéê æøîé äúùåáä ùåèôéí ëâìé ùìäáåú ùòì âåó äùîù, åäí ðåúðéí çééí ìëì äéùåú (àä"ú ã, à)[14]. øàä, àéê ùëì çèà ñåúø àú äàçãåú ùáéï äàéùéåú äôøèéú òí ääååéä ëåìä (àä"ú ç, â)[15]. äåà æö"ì øàä, îä ùìà øàå ëì áðé ãåøå, àéê ùëì äëøä åîçùáä éåøãú îî÷åí âãåìúä ìùòä, éøéãä öåøê òìéä, ëãé ùú÷ðä ìä áñéñ çåîøé áëîåú äîñôøé åëåçðé (àä"ú éá, éá)[16]. åîäå äôìà àí ìà äáéðå àåúå øáéí åàó âãåìéí îáðé ãåøå, ëùäéä çñø ìäí äçæéåï äæä. òåã éåúø äòîé÷ åçãø ìúåê ôðéîé ôðéîéåú ùì î÷åø äøò åä÷ìéôä, òã ùçãø ìàåúå äôéðä äðåøàä, ùîùí øàä áîáè "äöãé÷éí äáäéøéí" ùäøÅùò åðåùàéå äîä ø÷ îÈñÈëéí ìäñúéø àú øéáåé äùôò ùì äàåø äòìéåï, åäîú÷ðéí áòöí àú äæøçú äàåø[17]. òåîãéí àðå ðáäìéí òì î÷åîéðå îøçå÷, åàéï àðå îøùéí ìòöîéðå àó ìçùåá àéê ìäúàéí äçæéåï äðåøà äìæä òí îäìê îçùáåúéðå äøâéìéí, ëé îøàù éãòðå ëé ìà úöìç.

îä îàåùøéí äéå àðùé äãåø ùìðå àéìå äéå æåëéí ì÷áì ùôò äáðú ôðéîéåú ðùîú äéöéøä, åî÷åì øòù åøòí ùì ääååéä ìùîåò àéê äéà öåò÷ú ëìáéàä ðåøàä åîúâòâòú ìúé÷åðä äâîåø (àä"ú ã, à)[18].

åáçæ"ì, äåáà áúçéìú ùòøé úùåáä ìøáðå éåðä[19] òì øòú äîúàçø îï äúùåáä, îùì ìëú ùì ìéñèéï ùçáùï äîìê ááéú äàñåøéí, çúøå îçúøú ôøöå åéòáåøå, åðùàø àçã îäí. áà ùø áéú äñåäø åëå', åéê àåúå áîèäå, àîø ìå, ÷ùä éåí, äìà äîçúøú çúåøä ìôðéê åàéê ìà îéäøú ìäéîìè òì ðôùê[20]. åîòåìí äéä ÷ùä ìé, äìà àéï äîùì îúàéí òí äîöéàåú, ëé äìà äùø öøéê ìäéåú ùáò øöåï ùòì ëì ôðéí ðùàø àçã îäí, åéäéä òìéå òåðù éåúø ôçåÌú áòã ùîéøúå äôçåúä? åëîå ëï áðîùì? àîðí ëì æä ìôé îáè äçéöåðé òì òåìîðå äâùîé. àáì ìôé îäìê äøàéä ùì ë"÷ àáéå îøï æö"ì ëîä ôùåèéí äãáøéí, äàí òåìîðå äçùåê àéðä îúâòâòú ìúé÷åðä äâîåø áúåê ùàø äòåìîåú áàéï îñôø, åäàí îîòî÷é ñúøéä àéï äéà öåò÷ú àì äàãí "äìà äîçúøú çúåøä ìôðéê"?

äàøëúé ìãáø, îøåá ùîçúé áñôøé ë"÷ àáéå æö"ì, åîøåá øöåðé ìäøàåú àì äåã îòìú øåí äãø"â ùìéè"à àåúåú äëøú èåáúé áäøàåúé ìå òåöí ùîçúé áäí. ëòú àðé ìå÷ç ìé ôðàé ìäâåú áàâøåú øàéä[21], ëîä äåï åòùéøåú éù ùí òì ëì îìä åîìä.

éúï ä' ùéçãøå îé äãòú ùì úåøú ë"÷ àáéå æö"ì, ìùîçú ìá ëì ääåâéí áä, áëì øçáé úáì, ìèåá ìä áùðé äòåìîéí, àîï.

îðáëé ìááé ðåáò çôöé äòæ, ùùîù òìéåï, ùîù ääùâçä äòìéåðä, úùìç àì îåì òáø ôðé äãø"â ùìéè"à àú æäøéä, æäøé òåðâ åòéãåï, åîðåçä ðôùéú ùìîä åî÷éôä.

ëçôõ ìá òáãå îå÷éøå áäòøöä øáä,

âãìé' àéæîÇï

îòåî÷ ãìéáàé àòðä áøëú ùìåîé ìéãéãÇé úìîéãéå äîñúåôôéí áöéìå, åáøàùí éãéãé äðòìä ëîäø"ø îùä áåøéñåáñ÷é ùìéè"à.